Historia
Zalesia Dolnego jako miasta-ogrodu
W latach 20. XX wieku hrabia Ksawery
Branicki, właściciel dóbr Las Zalesie Wilanowskie, rozpoczął parcelację swoich
podwarszawskich majątków. Decyzja ta była spowodowana kłopotami finansowymi
hrabiego. Utrata znacznej części fortuny podczas wojny polsko-ukraińskiej,
kryzys gospodarczy w ówczesnej Polsce oraz koszty związane z utrzymaniem
rezydencji wilanowskiej zmusiły Branickiego do wyprzedaży ziemi. Tak więc datę
21 października 1925 roku, gdy doszło do wydzielenia z części nieruchomości
hrabiego terenu określanego Zalesiem-Lasem, możemy uznać za datę powstania
miejscowości.
Plan Adamów Zalesie, 1928 (źródło Walczykowska, M., 2007)
Nieruchomość Zalesie-Las nabył wówczas
Tadeusz Zawadzki (właściciel Wólki Kozodawskiej położonej obok Zalesia) za cenę
5000 zł. Projektem parcelacji terenów na działki letniskowe zajął się architekt
Władysław Gunath. W myśl projektu na obszarze 93 ha 7860,25m2 zaprojektowano
347 działek mieszkalnych, ulice, aleję 3 Maja zakończoną wielokątnym placem
Wolności, tereny sportowe i rekreacyjne.
Z zapisów księgi hipotecznej
dowiadujemy się m.in. iż w 1926 r. Tadeusz Zawadzki sprzedał Towarzystwu
Akcyjnemu Warszawskich Dróg Żelaznych Dojazdowych działkę o powierzchni 1403
m2, która jest obecnie terenem kolejki wąskotorowej. Znajdujemy również nakaz
ochrony przyrody na terenach Zalesia odnoszący się do nowych właścicieli
działek. Na danej parceli nie wolno było wyciąć więcej niż 50 % istniejącego
drzewostanu zgodnie z założeniami Komisji Ochrony Lasów w Warszawie. Co więcej,
na terenach Nieruchomości Las Zalesie obowiązywał zakaz budowy jakichkolwiek
fabryk, zakładów przemysłowych, szpitali, cegielni, garbarni, aby hałasem czy
ściekami nie zanieczyszczały środowiska i przestrzeni publicznej.
Przepisy regulowały również maksymalną
wielkość działki pod sprzedaż (2 hektary) oraz dotyczyły charakteru
architektonicznego powstających budynków (m.in. maksymalna wysokość budynków na
2 piętra, brak ślepych ścian).
Zalesie Dolne, las nad stawami, lata 80.
Fot. Stanisław Hofman
Sprzedaż działek przebiegała bardzo
sprawnie. Większość z parceli została wykupiona jeszcze przed wojną. Ceny
działek szybko rosły (głównie ze względu na ich niesłabnący popyt), choć nie
dorównywały jednak tym z okolic Konstancina czy Otwocka. Najliczniejszą grupę
nabywców stanowiła inteligencja oraz bankierzy z Warszawy.
Zalesie Dolne, górki Szymona, lata 80.
Fot. Stanisław Hofman
Oprócz właścicieli prywatnych działek
możemy wyróżnić Towarzystwo Przyjaciół Gimnazjum Państwowego im. Emilii Plater
w Warszawie, które zakupiło 3 działki oraz gmina miejska w Piasecznie, która
również stała się nabywcą kilku parceli.
Miasto Piaseczno w 1934 roku przeznaczyło zakupione przez siebie tereny
okolic rzeki Jeziorki na boisko sportowe, strzelnicę, pływalnię z plażą, dwa
korty tenisowe, boisko koszykówki i tor saneczkowy. Już wówczas tereny „Górek
Szymona” były oddane we wspólne ręce mieszkańców do celów sportowo-rekreacyjnych.
W 1938 roku hrabia Branicki podarował Zalesiu działkę przy ul. Modrzewiowej pod
budowę kościoła. Do roku 1951 mieściła się tam jedynie mała drewniana kapliczka
(gdzie msze św. w okresie majowo-wrześniowym odprawiał ksiądz z parafii w
Jazgarzewie) poprzedzająca powstanie obecnej murowanej świątyni.
W kolejnych odcinkach parę słów o
Towarzystwie Przyjaciół Zalesia Dolnego.
Źródła:
- "Zalesie Dolne nasze miejsce na ziemi, Zeszyt 1: Zalesie Przed wojną, Historia Platerówki", Biuro Promocji i Informacji Gminy Piaseczno 2007
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz